Wanneer je een column of een stuk sofware schrijft, wordt het resultaat van je intellectuele prestatie beschermd door het copyright. Dat hoop je tenminste. Maar de dynamiek van het web zet dit recht steeds vaker onder druk en leidt in toenemende mate tot een gang naar de rechter.
Het verbod dat FTD usenet kreeg opgelegd van de rechter op het opnemen van verwijzingen naar de film ‘Komt een vrouw bij de dokter’, maar ook het nieuwe BSA (Business Software Alliance) rapport over softwarepiraterij laat zien dat dit onderwerp uiterst actueel is. Met de rechterlijke uitspraak t.a.v. FTD is overigens het laatste woord hierover nog niet gezegd.
Bij de BSA gaat het vooral om het tegengaan van illegale software. Uit de meeste recente rapportage van mei 2010 blijkt dat in Nederland 28% van de in 2009 op PC’s geïnstalleerde software niet legaal is. Dat percentage is de laatste jaren vrij constant. Het wordt positief beïnvloed doordat bedrijven en overheid meer doen aan het managen van hun licentieovereenkomsten. Illegale software bij overheid en bedrijfsleven in Nederland blijkt vooral een zaak van onachtzaamheid. Ook zaken als SaaS (Software as a Service), freeware, shareware, open source, dragen bij aan het dalen van illegale sofware maar de impact ervan lijkt omgekeerd evenredig met de aandacht die het in de pers krijgt. Er bestaat al zoiets als illegale SaaS en het is dus zeker geen silver bullet tegen illegale software.
Deze dalende trend wordt echter teniet gedaan doordat de Nederlandse huishoudens steeds meer software installeren. Bij de huishoudens staan er inmiddels al veel meer PCs opgesteld dan bij overheid en bedrijfsleven waardoor hun gewicht in het totale percentage illegale software sterk is toegenomen. En er wordt domweg meer illegale software door huishoudens geïnstalleerd. Het gemak waarmee het kan en de enorme afstand die er bestaat tot het intellectueel eigendom van de derden, zorgt er voor dat veel mensen er niet eens over nadenken. Dat het percentage illegale software desondanks constant blijft is daarom een prestatie van formaat.
Nu moet ik iets bekennen. Ik ben een aantal jaren medeverantwoordelijk geweest voor de jaarlijkse IDC/BSA rapportage over softwarepiraterij. Een doodzonde natuurlijk omdat de BSA en ook Brein vaak gezien worden als de heksenjagers van de 21ste eeuw. Na publicatie volgt een publieke schrobbering door de pers en computergebruikers waarin men ofwel stelt dat de cijfers zwaar overdreven zijn danwel dat grote bedrijven die zulke winsten maken niet zo moeten zeuren. Het is een bekend kat-en-muisspel dat steevast eindigt in een herhaling van zetten. De overheid lijkt echter niet geïnteresseerd: ook dat is een constante.
In 2003 werd ik gevraagd als onderzoeksdirecteur van IDC de BSA onderzoeksresultaten omtrent softwarepiraterij te presenteren in het Haagse hotel des Indes. Pers en politici waren uitgenodigd. Mooi zaaltje, hapjes en drankjes aanwezig, veel toezeggingen en alles vlak bij de Tweede Kamer. De pers kwam 4 man sterk opdagen (dat waren nog eens tijden). Voor de overheid bleek de afstand tot de digitale samenleving uiteindelijk toch te groot; zij schitterde door afwezigheid. Veel is er sindsdien niet veranderd.
Deze column is eerder verschenen bij AppWorks.
